Jak żyjesz? Czy rozkwitasz?

W ostatni weekend sierpnia w galerii Stroboskop odbyła się wystawa Jak żyjesz? Czy rozkwitasz?. Na wystawę składają się trzy elementy, które po 24 lutego 2022 roku, szczególnie w Polsce i w Ukrainie, wolno rozpatrywać jako komentarz dotyczący roli sztuki, miejsc w których się ją uprawia i znaczenia społeczności lokalnych w działalności aktywistycznej. W przestrzeni Stroboskopu artystka Tamara Turliun pokazała tradycyjne ukraińskie vytynanki („витинанка”), inspirowane rodziną warzyw papierowe wycinanki nawiązujące do siły więzi łączących najbliższych oraz trwałości związków ludzi z uprawianą ziemią. Postacie z dziecięcej piosenki „Chadza dynia po ogrodzie” zostały przyklejone do okien zebranych przez BRDĘ w ramach projektu OKNO. Gromadzone od czerwca 2022 roku wśród osób prywatnych i firm okna są przez nas nadal wysyłane ukraińskim fundacjom i służą odbudowie oraz naprawie budynków uszkodzonych lub zniszczonych w rezultacie rosyjskich działań wojennych.

Kolejnym elementem wystawy były rozmieszczone w przestrzeni miejskiej plakaty, stanowiące część projektu open-source Nearest Bomb Shelter agencji Bickerstaff dla ukraińskiego pawilonu narodowego na 60. Biennale w Wenecji w roku 2024. Pomysł, może nieco absurdalny w niezagrożonej wojną Wenecji, zyskuje nowy wydźwięk w znajdującym się na geopolitycznym celowniku mieście takim jak Warszawa. Za schronienie może służyć wiele rodzajów architektury – od najbardziej oczywistych, takich jak podziemne stacje metra, parkingi i piwnice budynków mieszkalnych, po mniej typowe, ale ogólnie dostępne w mieście jak centra handlowe, bary czy nawet galerie sztuki, jeśli tylko znajdują się poniżej poziomu ulicy. Bezpieczne miejsce można też znaleźć we własnym mieszkaniu, za dwiema ścianami: jedna potrzebna jest do zatrzymania fali uderzeniowej wybuchu, a druga dla ochrony przed roztrzaskanym szkłem i odłamkami.

Po zakończeniu wystawy w Stroboskopie wskazujące drogę do schronów plakaty zostaną rozklejone na ścianach budynków w Warszawie, a okna z papierowymi warzywami będą dystrybuowane w Ukrainie i przekazywane rodzinom pilnie potrzebującym wsparcia w odbudowie tego, co zniszczyła wojna.

(fragmenty tekstu kuratorskiego Oleksandry Pogrebnyak (PinchukArtCentre) i Katie Zazenski (Strobsokop)).

Realizowana przez fundację Ziemniaki i galerię Stroboskop Art Space wystawa Jak żyjesz? Czy rozkwitasz? jest częścią projektu „Under the Lying Stone, Water Does Not Flow” powstałego dzięki wsparciu fundacji IZOLYATSIA, Trans Europe Halles oraz Malý Berlín, a współfinansowanego z programu „ZMINA: Odbudowa” Unii Europejskiej w ramach działań służących wsparciu przesiedleńców ukraińskich i ukraińskiego sektora kultury.

Wystawa była częścią FRINGE Warszawa 2024. Społeczność FRINGE działa w niezależnych przestrzeniach oraz pop-upach i skupia się na projektach powstałych w małych społecznościach artystycznych. Tegoroczna edycja FRINGE Warszawa została dofinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.